این رنگارنگ دوست داشتنی با ذهن کودکم چه می‌کند؟

انیمیشن‌ یا کارتون، دو عامل مهم را با هم ترکیب کرده است. داستان و جلوه‌های بصری و صوتی جذاب در کنار هم ذهن کودک شما را درگیر مفاهیم جدیدی می‌کنند. داستان‌ها روی شناخت کودک تاثیر شگفت‌انگیزی دارند. به همین دلیل آگاهی از تاثیر انیمیشن بر ذهن کودکان اهمیت زیادی دارد. در ادامه توضیح می‌دهیم که چطور، شناخت او از دنیای پیرامون، روابط بین فردی، عواطف و هیجانات به بهترین شکل ممکن در غالب کارتون‌‎های جذاب صورت می‌پذیرد.

کودکان بارها و بارها کارتون مورد علاقه خود را تماشا می‌کنند. آنقدر که گاهی دیالوگ‌های آن را تکرار می‌کنند. هر چه ویژگی‌های قهرمان داستان بیشتر بتواند نظر کودک را جلب کند، تکرار تماشای آن و توجه به جزییات هم بیشتر می‌شود. کودک با قهرمان داستان رشد می‌کند. پس باید مانند انتخاب یک دوست و هم‌بازی، به آن توجه کنید. دقت کنید که شخصیت‌های داستان چه مفاهیمی را به کودک شما منتقل می‌کند. شخصیت اصلی داستان نباید عادات نادرستی چون، تغذیه ناسالم، پرخاشگری، استعمال دخانیات و رفتارهای این‌چنینی داشته باشد. شاید برایتان جالب باشد که شخصیت انیمیشن لوک خوش‌شانس در قسمت‌های نخست، یک سیگاری تمام عیار بود اما به دلیل انتقاد شدید، در قسمت‌های بعدی سیگار گوشه لب او را با یک رشته کاه جایگزین کردند. کمپانی‌های بزرگ انیمیشن دنیا به این نکات توجه می‌کنند اما همچنان تفاوت‌های فرهنگی باید از فیلتر والدین بگذرد. این شما هستید که باید انتخاب کنید کودک چه چیزی را ببیند و چه چیزی را نبیند. اگر به صورت تصادفی انیمیشنی را دید که می‌توانست در باورهای او تاثیر منفی بگذارد، تکرار تماشای کارتون را محدود کنید. یک بار همراه او به تماشای انیمیشن بنشینید و سوالات احتمالی او را با صبر و حوصله پاسخ دهید. اگر پاسخ سوالی را نمی‌دانید بهتر است با جمله‌ای مثل “بعدا توضیح خواهم داد” یا “نمی‌دانم” جواب دهید اما به او دروغ یا جواب اشتباه ندهید.

کودک شما با قهرمان داستان همراه می‌شود و خود را در شکست‌ها و پیروزی‌های او سهیم می‌داند. شکست‌هایی که بهایی برای کودک ندارد اما تجربیات ارزشمندی در اختیار او خواهد گذاشت. مهم است که قهرمان داستان چگونه به اهداف خود می‌رسد. ارزش‌های قهرمان داستان کدامند؟ برای مثال خانواده و دوستان یا مفاهیمی مثل مهربانی، وفاداری، تلاش و … را به کودک شما منتقل می‌کند؟ شخصیت منفی داستان هم باید منفی بودن صفاتی مثل دروغ، حسادت و بدخواهی را نمایش دهد.

کودکان به ویژه در سن 3 تا 6 سالگی، تمایزی بین دنیای واقعی و مجازی قائل نیستند. به زبان ساده بگوییم، متوجه نمی‌شوند که این فقط یک داستان است و در دنیای واقعی امکان ندارد این اتفاقات بیفتد. همانندسازی و الگوبرداری کودک در این سنین کورکورانه است و والدین باید مراقب آن باشند. انیمیشن‌ها و قهرمانان داستان، ارزش‌ها و باورهای کودک شما را شکل می‌دهند و در آینده او نقش دارند.

از موارد دیگر تاثیر انیمیشن بر ذهن کودکان می‌توان به موضوع مهمی چون انتخاب شغل اشاره کرد. انیمیشن‌ها کودک شما را وارد دنیای جدیدی می‌کنند. کودک، مشاهده‌گری را دوست دارد. او از مشاهده به عنوان ابزاری برای کشف دنیا استفاده می‌کند. کارتون‌ها دنیای جذابی برای مشاهده در اختیار او قرار می‌دهند. کودک در انیمیشن‌ها با روابط دوستانه و خانوادگی، حالات هیجانی مثل غم و شادی، رنگ‌ها، واژه‌ها و اصطلاحات و حتی مشاغل آشنا می‌شوند. برخی کودکان شغل آینده خود را در شخصیت‌های کارتونی پیدا می‌کنند. شغلی که تا سنین جوانی زمان دارند آن را بررسی و اگر دوست داشتند، انتخاب کنند.

اغلب شخصیت‌های داستان‌ها به ویژه قهرمانان داستان کودکان و نوجوانان هستند و کودک شما احساس نزدیکی بیشتری با آن‌ها دارد. اینکه یک کودک می‌تواند به هداف بزرگ برسد احساس ناتوانی را در کودک کاهش می‌دهد و اعتماد به نفس او را تقویت می‌کند. علاوه بر این انیمیشن‌ها کودک را وارد دنیایی پرهیجان و شاد می‌کنند. در خانواده‌هایی که بنا به دلایلی میزان استرس و اضطراب بالاست، انیمیشن کمک موثری به کاهش این حالات ناخوشایند در کودک خواهد کرد.

در پایان باید گفت انیمیشن نیز مانند هر عامل دیگری مضرات و فوایدی دارد که باید به آن توجه شود تا بتوانید از آن بهترین استفاده را برای رشد شناختی کودک خود ببرید. از انیمیشن به عنوان ابزاری برای تربیت کودک خود کمک بگیرید اما این کار را به او واگذار نکنید. فرزندپروی مسئولیت شماست. انیمیشن فرصتی در اختیار شما می‌گذارد که با خیال آسوده و بدون نگرانی از فرزندتان به امور شخصی خود رسیدگی کنید اما مراقب باشید که کارتون‌ها فقط سرگرمی نیستند بلکه خوراک ذهنی کودکتان را تشکیل می‌دهند. شما مسئولیت تربیت کودکتان را به عهده گرفتید و این کار دشواری است. برای اینکه وارد دنیای کودک شوید باید بخشی از زمان خود را کنار او به بازی و تماشای کارتون اختصاص دهید.